هم‌خوانی نزول سوره‌ی آل‌عمران با حوادث مرتبط با مشرکان، منافقان و اهل‌کتاب

علی‌نقی, زینب

هم‌خوانی نزول سوره‌ی آل‌عمران با حوادث مرتبط با مشرکان، منافقان و اهل‌کتاب

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسنده

زینب علی‌نقی

دانش‌پژوه سطح۳، تفسیر و علوم قرآن، جامعةالزهراء

چکیده

چکیده
سوره‌ی آل‌عمران از جمله سوره‌‌های مدنی قرآن است که احتمال نازل شدن همه‌ی آیات آن به‌یکباره به‌دلیل وجود به‌هم پیوستگی و انسجام و تناسب تام بین ۲۰۰ آیه‌ی آن، بسیار به‌ذهن نزدیک است. بررسی مجموعه آیات این سوره، حاکی از این است که فضای نزول آن، ناظر به‌اوصاف و شرایط و رخداد‌های ویژ‌ه‌ای است که در طول نزول این سوره اتفاق افتاده است. محتوای اصلی سوره‌ی آل‌عمران ناظر به‌دعوت مؤمنان به‌اتحاد و صبر در برابر دشمنان اسلام می‌باشد. این مقاله با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، تدوین شده است و در پی پاسخ به‌این پرسش است که دلیل وجود همخوانی بین نزول سوره‌ی آل‌عمران با حوادث مرتبط با مشرکان، منافقان و اهل‌کتاب، چیست؟ برآیند و حاصل این تحقیق این است که وجود ارتباط بین مفاد آیات سوره‌ی آل‌عمران با کارکرد‌های هریک از طوایف یادشده در زمان نزول آن‌‌ها، حقیقتی تردیدناپذیر می‌باشد و طرح مباحث متنوعی همانند: توحید، صفات متنوع خداوند، معاد، جهاد، امر به‌معروف و نهی از منکر، تولی، تبری و حج و نیز بیان تاریخ انبیایی مانند آدم، نوح، ابراهیم، موسی، عیسی و داستان حضرت مریم و عبرت‌‌های غزوه احد و غزوه بدر در خلال این سوره، می‌تواند شاهدی بردرستی نتیجه مذکور باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Reciting the Revelation of Surah Al-e Imran with Events Related to Polytheists, Hypocrites and People of the Book

نویسنده [English]

Zainab Alinaghi

Level 3 scholar, Qur'an interpretation and sciences, Al-Zahra University

چکیده [English]

Abstract
Surah Al-e Imran is one of the Madani Surahs of the Qur’an, the possibility of all its verses being revealed at once is very close to mind due to the existence of interconnection, coherence, and perfect fit between its 200 verses. Examining the collection of verses of this surah indicates that the atmosphere of its revelation is based on the characteristics, conditions, and special events that happened during the revelation of this surah. The main content of Surah Al-e Imran refers to the call of believers to unity and patience against the enemies of Islam. This article has been compiled using the descriptive-analytical method and seeks to answer the question: “What is the reason for the coincidence between the revelation of Surah Al-e Imran and the events related to polytheists, hypocrites, and people of the book?” The result of this research is that the existence of a connection between the verses of Surah Al-e Imran and the functions of each of the mentioned clans at the time of their revelation is an indisputable fact and various topics such as monotheism, the various attributes of God, resurrection, jihad, enjoining good and forbidding wrong, tawalla, tabarra, and Hajj, as well as the narration of prophetic histories such as Adam, Noah, Abraham, Moses, Jesus, and the story of Mary, and the lessons of the Uhud and Badr battles during this surah, can be evidence of the correctness of the aforementioned result.

کلیدواژه‌ها [English]

Influence of the Context of Revelation
Cause of Revelation
Surah Al-e Imran
Status of Revelation

مراجع

کتاب‌نامه

قرآن کریم، (۱۳۸۰). مترجم ناصر مکارم شیرازی، دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی، تهران.

نهج‌البلاغه، (1387). سید الرضی، مترجم محمد دشتی، الهادی، قم.
1. ابن‌بابویه، محمدبن‌علی، (1397). علل الشرائع، مترجم سیدمحمدجواد ذهنی‌تهرانی، علویون، تهران.
2. ابن‌سعد، محمدبن سعد، (1390). الطبقات الکبری، فرهنگ و اندیشه، تهران.
3. ابن‌عاشور، محمدبن طاهر، (بی‌تا). التحریر و التنویر، مؤسسه‌ی التاریخ العربی، بی‌جا.
4. ابن‌فارس، احمد، (1399). معجم مقاییس اللغة، دارالفکر، بیروت.
5. ابن‌منظور، محمدبن مکرم، (بی‌تا). لسان العرب، دارصادر، بیروت.
6. ابن‌هشام، ابومحمد عبدالملک، (بی‌تا). السیرة النبویه، دارالمعرفة، بیروت.
7. آلوسی، سیدمحمود، (1۴3۶). روح‌المعانی، دارالفکر، بیروت.
8. آملی، سیدحیدر، (1381). البحر المحیط فی تفسیر المحیط الاعظم و البحر الخضم، نورعلی‌نور، بی‌جا.
9. انصاری، خواجه عبدالله، (1393). تفسیر کشف الاسرار، مؤلف علی‌اصغر حکمت، احمدبن‌محمد میبدی، امیرکبیر، تهران.
10. جعفریان، رسول، (1399). تاریخ سیاسی اسلام، دلیل ما، تهران.
11. جمعی از نویسندگانِ مرکز فرهنگ و معارف قرآن، (139۴). اعلام قرآن از دایرةالمعارف قرآن کریم، بوستان کتاب، قم.
12. جوادی آملی، عبدالله، (بی‌تا). تفسیر تسنیم، اسراء، قم.
13. جوهری، اسماعیل‌بن حماد، (1۴07). الصحاح، دارالعلم للملایین، بیروت.
14. حسینی شاه عبدالعظیمی، حسین، (13۶3). تفسیر اثنی‌عشرى، میقات، تهران.
15. دانش، محمدقدیر، (1387). رسول خدا و استراتژی ایشان در برابر خط نفاق، معرفت، ش129.
16. رازی، حسین‌بن علی، (1۴08). روض‌الجنان، چ۱، بنیاد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى، مشهد.
17. راغب اصفهانی، محمدبن مکرم، (137۴). مفردات فی الفاظ القرآن، مترجم و محقق غلامرضا خسروی، چ۲، مرتضوی، تهران.
18. رضایی اصفهانی، محمدعلی، (بی‌تا). تفسیر قرآن مهر، پژوهش‌‌های تفسیر و علوم قرآن، قم.
19. طباطبایی، سیدمحمدحسین، (1390). المیزان فی تفسیر القرآن، موسسه الاعلمی للمطبوعات، قم.
20. طبرسی، فضل‌بن حسن، (1380). مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن، مترجم علی کرمی، طبع و نشر، تهران.
21. طبری، محمدبن جریر، (1۴2۴). جامع البیان، دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، بیروت.
22. طوسی، محمدبن حسن، (1389). التبیان فی تفسیر القرآن، آل‌البیت، بیروت.
23. فیروزآبادی، محمدبن یعقوب، (1۴1۶). بصائر ذوی التمییز، وزارة الاوقاف، المجلس الاعلی للشئون الاسلامیة، قاهره.
24. قرائتی، محسن، (1387). تفسیر نور، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، تهران.
25. قرطبی، محمدبن‌احمد، (بی‌تا). تفسیر قرطبى، مؤسسه‌ی التاریخ العربى، بی‌جا.
26. محقق، سیدمحمدباقر، (138۴). نمونه‌ی بینات در ‌شان نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه، اندیشه‌ی اسلامی، تهران.
27. مصطفوی، حسن، (13۶8). التحقیق فی کلمات القرآن، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌، تهران.
28. مغنیه، محمدجواد، (138۶). تفسیر کاشف، بوستان کتاب، قم.
29. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، (137۴). پیام قرآن، نسل جوان، قم.
30. ــــــــــــــــــــــــــــــ ، (1380). تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، قم.
31. موسوی بجنوردی وهمکاران، (1998). دانشنامه‌ی بزرگ اسلامی، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، تهران.