بررسی دیدگاه مفسران فریقین در مورد عصمت حضرت سلیمان و پاسخ به شبهات مربوطه

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسنده

دانش‌پژوه سطح‌۴، تفسیر تطبیقی، جامعةالزهراء

چکیده

چکیده
دشمنان اسلام به دو طریق اساسی «برون دینی» و «درون دینی» تلاش نموده‌اند تا بر عصمت انبیاء خدشه وارد نمایند. آنان با روش‌های مختلف سعی می‌کنند تا با گناه‌کار جلوه دادن آن بزرگواران، بر این اصل کلیدی دینی خدشه وارد نمایند. جا دارد در مورد عصمت انبیاء و شبهات پیرامون آنان، پژوهش‌هایی سامان یابد تا مسئله‌ی عصمت آنان را به‌صورت شفاف و مستند بیان تبیین شود و از این رهگذر به شبهات مربوطه نیز پاسخ داده شود. در این نوشته عصمت حضرت سلیمان از منظر مفسران فریقین واکاوی شده و با تمسک به ادله‌ی عام و خاص به اثبات رسیده و شبهات پیرامون آن حضرت مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. اطلاعات با روش اسنادی، گردآوری و با شیوه توصیفی - تحلیلی پردازش شد. دستاورد پژوهش این است: غالب مفسران فریقین به عصمت عملی حضرت سلیمان باور دارند. شیعه قائل به عصمت مطلق و اهل‌سنت قائل به عصمت نسبی آن بزرگوار می‌باشند و باور خویش را به ادله‌ی عام و خاص اعم از عقلی و نقلی مستند نموده‌اند. غالب شبهات مطرح شده در این حوزه، مرتبط به صدور ترک اولی از آن حضرت می‌باشند و برخی از آن‌ها حتی از گردونه‌ی ترک اولی هم خارجند. بر این اساس، عصمت آن حضرت، حقیقتی انکارناپذیر می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Examining the Views of the Exegetists of the Two Major Sects of Islam Regarding the Infallibility of the Prophet Solomon (PBUH) and Answering the Related Doubts

نویسنده [English]

  • Maryam Mozafari
Level 4 scholar, comparative interpretation, Al-Zahra University
چکیده [English]

Abstract
The enemies of Islam have tried to harm the infallibility of the Prophets (PBUT) in two basic ways, “extra-religious” and “intra-religious”. They try to damage this key religious principle by making those nobles look guilty in different ways. There is a place to conduct research on the infallibility of the Prophets and the doubts surrounding them, so that the issue of their infallibility can be explained in a clear and documented manner, and in this way the related doubts can be answered. In this article, the infallibility of the Prophet Solomon (PBUH) has been analyzed from the point of view of the exegetists of the two major sects of Islam, and it has been proven by adhering to general and specific evidence, and the doubts surrounding him have been criticized and investigated. The information was collected through documentary method and processed by descriptive-analytical method. The result of the research is this: Most of exegetists of the two major sects of Islam believe in the practical infallibility of the Prophet Solomon (PBUH). Shias believe in absolute infallibility and Sunnis believe in relative infallibility. They have documented their belief with general and specific evidence, both intellectual and narrative. Most of the doubts raised in this area are related to the issuance of “Abandoning the Better” (Tark al-Awla) by the Prophet and some of them are even out of the borders of “Abandoning the Better”. On this basis, the infallibility of the Prophet is an undeniable truth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Infallibility of the Prophet Solomon (PBUH)
  • Doubts about the Infallibility of the Prophet Solomon (PBUH)
  • Absolute Infallibility
  • Relative Infallibility
  1. فهرست منابع

    قرآن، (۱۳۸۹)، ترجمه‌ی مکارم شیرازی، مرکز طبع و نشر قرآن، قم.

    1. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید‌بن هبةالله، (۱۳۷۳)، شرح نهج البلاغه، نی، تهران.
    2. ابن‏ابى‏جامع، على‌بن حسین، (۱۴۱۳)، الوجیز فى تفسیر القرآن العزیز، دارالقرآن الکریم، قم.
    3. ابن‏جزى، محمدبن احمد، (۱۴۱۶)، التسهیل لعلوم التنزیل، شرکة دار الأرقم‌بن أبی‌الأرقم، بیروت.
    4. ابن‏جوزى، عبدالرحمن‌بن على، (۱۴۲۲)، زاد المسیر فى علم التفسیر، دارالکتاب العربی، بیروت.
    5. ابن‌درید، محمدبن حسن، (۱۹۸۸)، جمهرة اللغة، دارالعلم للملایین، بیروت.
    6. ابن‏شهرآشوب، محمدبن على، (۱۳۶۹)، متشابه القرآن و مختلفه، بیدار، قم.
    7. ابن‏عاشور، محمدطاهر، (۱۴۲۰)، تفسیر التحریر و التنویر، مؤسسة التاریخ العربی، بیروت.
    8. ابن‏کثیر، اسماعیل‌بن عمر، (۱۴۱۹)، تفسیر القرآن العظیم، دارالکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون، بیروت.
    9. ابوالسعود، محمدبن محمد، (۱۹۸۳)، تفسیر ابى‌السعود، دارإحیاء التراث العربی، بیروت.
    10. ابوالفتوح رازى، حسین‌بن على، (۱۴۰۸)، روض‌الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، آستان قدس رضوى، مشهد.
    11. ابوحیان اندلسی، محمدبن یوسف، (۱۴۲۰)، البحر المحیط فى التفسیر، دارالفکر، بیروت.
    12. اشکورى، محمدبن على، (۱۳۷۳)، تفسیر شریف لاهیجى، دفتر نشر داد، تهران.
    13. امین، سیده نصرت بگم، (بی‌تا)، تفسیر مخزن العرفان در علوم قرآن، بى‌نا، بی‌جا.
    14. ایجی، ضدالدین عبدالرحمن بن احمد، (بی‌تا)، المواقف، عالم الکتب، بیروت.
    15. آلوسى، محمودبن عبدالله، (۱۴۱۵)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، دارالکتب العلمیة، بیروت.
    16. بیضاوى، عبدالله‌بن عمر، (۱۴۱۸)، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، دارإحیاء التراث العربی، بیروت.
    17. پانى‏پتى، ثناءالله، (۱۴۱۲)، التفسیر المظهرى، مکتبة رشدیه، کویته.
    18. ثعلبى، احمدبن محمد، (۱۴۲۲)، الکشف و البیان، دار إحیاء التراث العربی، بیروت.
    19. جرجانى، حسین‌بن حسن، (۱۳۷۸)، جلاء الأذهان و جلاء الأحزان (تفسیر گازر)، دانشگاه تهران، تهران.
    20. جوادی آملی، عبدالله، (۱۳۹۶)، تفسیر موضوعی، مرکز نشر اسراء، قم.
    21. جوهرى، اسماعیل‌بن حماد، (۱۳۷۶)، الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة، دار العلم للملایین، بیروت.
    22. حسینى همدانى، سیدمحمد، (۱۴۰۴)، انوار درخشان در تفسیر قرآن، لطفى، تهران.
    23. حقى برسوى، اسماعیل‌بن مصطفى، (بی‌تا)، تفسیر روح البیان، دارالفکر، بیروت.
    24. حلبی، علی اصغر، (بی‌تا)، آشنایی با علوم قرآن، اساطیر، بی‌جا.
    25. حلّی، حسن‌بن یوسف، (۱۴۱۳)، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، النشر الاسلامی، قم.
    26. ـــــــــــــــــــــــ ، (بی‌تا)، باب حادی عشر، شرح باب حادی عشر در علم کلام، فلسفه، مرکز نشر علامه مصطفوی، تهران.
    27. خازن، على‌بن محمد، (۱۴۱۵)، تفسیر الخازن المسمى لباب التأویل فی معانی التنزیل، دارالکتب العلمیة، بیروت.
    28. راغب اصفهانى، حسین‌بن محمد، (۱۴۱۲)، مفردات ألفاظ القرآن، دارالقلم، بیروت.
    29. رسعنى، عبدالرزاق‌بن رزق‏الله، (۱۴۲۹)، رموز الکنوز فى تفسیر الکتاب العزیز، مکتبة الأسدی، مکه.
    30. زبیدى مرتضى، محمدبن محمد، (۱۴۱۴)، تاج العروس من جواهر القاموس، دارالفکر، بیروت.
    31. زمخشرى، محمودبن عمر، (۱۴۰۷)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فى وجوه التأویل، دارالکتاب العربی، بیروت.
    32. سازندگی، مهدی، (۱۳۹۸)، عصمت پیامبران اولوالعزم در دایرة المعارف قرآن لیدن (با تکیه بر پاسخ به شبهات)، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی، قم.
    33. سبحانی تبریزی، جعفر، (۱۴۲۱)، مفاهیم القرآن، مؤسسة الإمام الصادق، قم.
    34. ـــــــــــــــــــــــ ، (۱۴۲۵)، عصمة الأنبیاء فی القرآن الکریم، مؤسسه‌ی امام‌صادق، قم.
    35. سمرقندى، نصربن محمد، (۱۴۱۶)، تفسیر بحرالعلوم، دارالفکر، بیروت.
    36. شبر، سیده عبدالله، (۱۴۰۷)، الجوهر الثمین فی تفسیر الکتاب المبین، شرکة مکتبة الالفین، کویت.
    37. شوکانى، محمد، (۱۴۱۴)، فتح القدیر، دار ابن‌کثیر، دمشق.
    38. شیخ علوان، نعمه‏الله‌بن محمود، (۱۹۹۹)، الفواتح الإلهیة و‌المفاتح الغیبیة؛ الموضحة للکلم القرآنیة و الحکم الفرقانیة، دار رکابی للنشر، قاهره.
    39. صاوى، احمدبن محمد، (۱۴۲۷)، حاشیة الصاوی على تفسیر الجلالین، دارالکتب العلمیة، بیروت.
    40. صدیق‏حسن‏خان، محمدصدیق، (۱۴۲۰)، فتح البیان فى مقاصد القرآن، دارالکتب العلمیة، بیروت.
    41. صینی، محمود اسماعیل، (۱۴۱۴)، المکنز العربى المعاصر، مکتبة لبنان ناشرون، بیروت.
    42. طباطبایى، سیدمحمد حسین، (۱۳۹۰)، المیزان فی تفسیر القرآن، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت.
    43. طبرسى، فضل‌بن حسن، (۱۳۷۲)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ناصرخسرو، تهران.
    44. طبرى، محمدبن جریر، (۱۴۱۲)، جامع البیان فى تفسیر القرآن، دارالمعرفة، بیروت.
    45. طوسی، خواجه نصیرالدین، (۱۳۹۸)، کشف المراد شرح تجرید الاعتقاد، انتشارات اسلامیة، قم.
    46. ــــــــــــــــــــــــــــ ، (بی‌تا)، قواعد العقائد، لجنة ادارة الحوزة العلمیة، قم.
    47. طوسى، محمدبن حسن، (بی‌تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، دارإحیاء التراث العربی، بیروت.
    48. طیب، سیدعبدالحسین، (۱۳۶۹)، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، اسلام، تهران.
    49. علم‌الهدی، سیدمرتضی، (بی‌تا)، تنزیه الانبیاء و الأئمة، بی‌نا، بی‌جا.
    50. فاضل، مقدادبن عبدالله، (۱۳۸۰)، اللوامع الالهیّة، دفتر تبلیغات اسلامی، قم.
    51. فخررازى، محمدبن عمر، (۱۴۲۰)، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، دارإحیاء التراث العربی، بیروت.
    52. فراهیدى، خلیل‌بن احمد، (۱۴۰۹)، العین، هجرت، قم.
    53. فضل‌الله، سیدمحمدحسین، (۱۴۱۹)، من وحى القرآن، دارالملاک، بیروت.
    54. فیض کاشانى، محمدبن شاه مرتضى، (۱۴۱۵)، تفسیر الصافی، مکتبة الصدر، تهران.
    55. قرائتى، محسن، (۱۳۸۸)، تفسیر نور، مرکز فرهنگى درس‌هایى از قرآن، تهران.
    56. قرطبى، محمدبن احمد، (۱۳۶۴)، الجامع لأحکام القرآن، ناصر خسرو، تهران.
    57. کاشانى، فتح‏الله‌بن شکرالله، (۱۴۲۳)، زبدة التفاسیر، مؤسسة المعارف الإسلامیة، قم.
    58. ــــــــــــــــــــــــــــ ، (بی‌تا)، منهج الصادقین فی إلزام المخالفین، کتابفروشى اسلامیه، تهران.
    59. کلینی، محمدبن یعقوب، (بی‌تا)، اصول کافی، فرهنگ اهل‌بیت، بی‌جا.
    60. ماتریدى، محمدبن محمد، (۱۴۲۶)، تأویلات أهل السنة، دار الکتب العلمیة، بیروت.
    61. محلى، محمدبن احمد، (۱۴۱۶)، تفسیر الجلالین، مؤسسة النور للمطبوعات، بیروت.
    62. مراغى، احمد مصطفى، (بی‌تا)، تفسیر المراغى، دارالفکر، بیروت.
    63. مرکز فرهنگ و معارف قرآن، (۱۳۸۲)، دائرة المعارف قرآن کریم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه‌ی علمیه، قم.
    64. معرفت، محمدهادی، (۱۳۸۸)، تنزیه انبیاء از آدم تا خاتم، ائمه، بی‌جا.
    65. مغنیه، محمدجواد، (۱۴۲۴)، التفسیر الکاشف، دارالکتاب الإسلامی، قم.
    66. مقاتل‌بن سلیمان، (۱۴۲۳)، تفسیر مقاتل‌بن سلیمان، دارإحیاء التراث العربی، بیروت.
    67. مکارم شیرازى، ناصر با همکاری جمعی از نویسندگان، (۱۳۷۱)، تفسیر نمونه، دارالکتب الإسلامیة، تهران.
    68. مکارم شیرازى، ناصر، (۱۴۲۱)، الأمثل فی تفسیر کتاب الله المنزل، مدرسة الإمام علی‌بن أبی‌طالب، قم.
    69. نظام الاعرج، حسن‌بن محمد، (۱۴۱۶)، تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان، دارالکتب العلمیة، بیروت.
    70. نووى، محمد، (۱۴۱۷)، مراح لبید لکشف معنى القرآن المجید، دارالکتب العلمیة، بیروت.
    71. نهاوندى، محمد، (۱۳۸۶)، نفحات الرحمن فى تفسیر القرآن، موسسة البعثة، قم.
  • تاریخ دریافت: 22 مرداد 1401
  • تاریخ بازنگری: 15 شهریور 1401
  • تاریخ پذیرش: 10 آبان 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 01 بهمن 1401
  • تاریخ انتشار: 01 بهمن 1401